Van Bitcoin zegt men wel eens dat het hét betaalmiddel van criminelen is. Het klopt inderdaad dat bitcoins wel eens worden gebruikt bij criminele transacties. Maar het is zeker niet zo dat deze transacties 100% anoniem zijn, hoewel er ook (dure) sluipwegen zijn. We leggen het voor je uit.
Geen tussenpersonen bij cryptotransacties
Even recapituleren: bitcoin is een digitale munt waarmee je kan betalen zonder tussenpersonen nodig te hebben. Als je gewone euro’s overmaakt naar een vriend, heb je daarvoor steeds een bankrekening nodig en moet je rekenen op de hulp van een bank. Bij cryptomunten is dit niet het geval. Hier zend je gewoon de digitale munt naar je vriend en klaar ben je. Je eigen geld sla je op in jouw digitale wallet en je vriend doet hetzelfde.
Omdat er geen tussenpersonen zijn en je ook geen bankrekening moet openen, is Bitcoin inderdaad behoorlijk anoniem. Alles komt wel in een openbaar grootboek te staan, maar je identiteit is steeds verborgen. Eigenlijk is het alsof al je overboekingen gewoon op het internet staan, tussen die van alle anderen, maar dat niemand weet dat ze van jou zijn. Daarom worden cryptomunten soms gebruikt door politiek-kritische bloggers in dictatoriale landen.
Anonimiteit kan worden doorbroken
Aan deze anonimiteit zijn er wel grenzen. Zo hebben onderzoekers al in 2013 de vele transacties geanalyseerd. Door de transacties te blijven volgen, slaagden ze er alsnog in om uiteindelijk bij partijen als Mt. Gox uit te komen. Deze partijen zouden dan kunnen worden aangesproken om alsnog je identiteit vrij te geven.
Wanneer er geld wordt uitgegeven bij een webwinkel, geef je je identiteit prijs. Hetzelfde geldt als je bij een online wisselkantoortje bitcoins koopt. Europa heeft namelijk een identificatieplicht ingevoerd voor cryptoplatformen en dus ben je verplicht om je identiteitskaart op te laden.
Een weetje: de onderzoekers deelden bij hun onderzoek 1 bitcoin uit aan eenieder die bijdroeg. Een bitcoin was bij aanvang van het onderzoek zo’n 5 dollar waard. Intussen ligt de BTC koers duizenden keren hoger.
Louche witwasdiensten voor criminelen
Toch zijn er ook oplossingen om de anonimiteit te behouden. Logisch, want anders zouden de makers van gijzelsoftware niet steeds om bitcoins vragen. Het belangrijkste voor criminelen is dat hun identiteit nooit aan de specifieke munten kan worden gelinkt, bijvoorbeeld doordat ze de munten ergens hebben gekocht of ze ergens hebben uitgegeven. Bij gijzelsoftware is dit eerste alvast niet het geval. Vervolgens sturen ze deze bitcoins naar een louche witwasdienst. Deze witwasdiensten verzamelen talloze bitcoins, gooien ze door elkaar, sturen ze vervolgens weer door naar talloze accounts waar ontelbare transacties plaatsvinden, en keren uiteindelijk andere bitcoins uit aan een digitaal adres. De nummertjes volgen werkt dan niet en voor de politie is het heel lastig om de transacties te blijven volgen.
Voor criminelen zijn cryptomunten nuttig. Op het darknet worden ze bijvoorbeeld gebruikt om wapens, drugs of zelfs kinderporno te kopen. Toch hebben ze voor hen ook nadelen, want criminelen vinden volatiliteit niet zo nuttig. En van volatiliteit heeft niet alleen Bitcoin last. Bekijk bijvoorbeeld maar even de XRP koers. Bovendien kosten witwasdiensten vaak handenvol geld. Daarom blijven alternatieven als Ukash, WebMoney en Western Union ook heel populair.